Hubungan PAS dengan non-Muslim dalam persaingan politik Islam di Malaysia 1951-2020

Abstract

Perjuangan parti politik yang tertumpu kepada sesuatu agama dan bangsa sahaja boleh menjejaskan sokongan dalam pilihanraya kerana perjuangan politik kebiasaannya melibatkan kepentingan semua pihak. Sangat penting bagi parti politik menjaga kepentingan semua pihak khususnya dalam sesebuah masyarakat majmuk kerana sokongan akan diberikan kepada parti yang akan menjaga kepentingan agama dan bangsa mereka. Inilah dilema yang dihadapi oleh PAS dalam persaingan politik di Malaysia antara memperoleh sokongan politik dan tanggungjawab membawa mesej Islam kepada masyarakat. Namun, PAS konsisten memperjuangkan politik Islam di Malaysia sejak penubuhannya 1951 hingga 2020. Bagi menganalisis pendekatan politik PAS kepada non-Muslim, artikel ini membahagikan kepada tiga bentuk pendekatan. Pertama, tafahum iaitu mendekati dan memahami; Kedua, Ta’awun iaitu tolong menolong dan bekerjasama; Ketiga, Tahaluf iaitu pakatan politik. Artikel ini membincangkan tiga pendekatan di atas dengan membahagikan tempoh dari 1950an hingga 2020 kepada empat fasa. Fasa pertama ialah fasa permulaan iaitu fasa berhadapan dengan perkauman yang menebal dalam kalangan masyarakat. Fasa kedua ialah fasa tafahum ketika PAS berada dalam kerajaan campuran dan penubuhan Chinese Consultative Council (CCC). Fasa ketiga ialah fasa Tahaluf apabila dapat menubuhkan Kelab Penyokong PAS dan membentuk Barisan Alternatif (BA) dan Pakatan Rakyat (PR) dengan DAP. Fasa keempat ialah fasa tafahum dan Ta’awun apabila dapat menerima non-Muslim sebagai ahli bersekutu dan menubuhkan Dewan Himpunan Penyokong PAS. Pada tiga dekad yang pertama, PAS berhadapan dengan cabaran perkauman yang menebal dalam kalangan masyarakat termasuk dalam PAS sendiri. Seterusnya, PAS berhadapan dengan cabaran menterjemahkan nilai Islam dalam interaksi politik dengan non-Muslim.