Antara kubu dan lubuk: transisi politik Johor dalam pilihan raya umum ke-15

Abstract

Politik Johor sejak sekian lama sering diberikan perhatian khusus dalam menilai kecondongan politik Malaysia. Kepentingan Johor dalam latar politik negara turut didasari oleh kerencaman etnik campuran negeri ini yang hampir menyerupai latar demografi nasional. Kemenangan Barisan National (BN) dalam Pilihan Raya Negeri Johor 2022 (PRN) menjadi faktor pemangkin dalam memunculkan Pilihan Raya Umum ke-15 (PRU-15) yang diyakini bakal berpihak kepada UMNO-BN. Bagaimanapun, PRU-15 yang diadakan lapan bulan kemudian, UMNO-BN gagal meneruskan momentum kemenangan di Johor. Perkembangan ini merupakan fenomena yang menarik untuk diteliti khusus dalam melihat kedinamikan trend politik Johor. Kajian yang dilaksanakan secara kualitatif ini mendapati PRU-15 di Johor menampilkan kedinamikan melalui sulaman antara faktor teknikal dengan faktor sentimen yang memacu trajektorinya. Secara keseluruhan, PRU-15 di Johor lebih dibayangi oleh sentimen nasional berbanding sentimen lokaliti yang memainkan peranan kurang signifikan. Dengan disokong oleh faktor sentimen, faktor teknikal seperti perpecahan undi Melayu di beberapa kawasan parlimen bandar dan semi-bandar memberi kelebihan kepada Pakatan Harapan (PH) melalui undi orang Cina. BN dan Perikatan Nasional (PN) gagal menguasai kawasan bandar dan semi-bandar disebabkan perpecahan undi Melayu kepada tiga bahagian. Di kawasan luar bandar pula, trend peralihan undi BN kepada PN semakin melebar. Biarpun UMNO menang dalam persaingan politik luar bandar, trend pengundian menunjukkan undi UMNO semakin berkurangan. Pada akhirnya, dapatan ini menggambarkan kedinamikan politik Melayu luar bandar yang mula kritikal terhadap UMNO. Berdasarkan keputusan PRU-15 di Johor, artikel ini berhujah bahawa Johor tidak lagi berperanan sebagai kubu kuat UMNO; sebaliknya status ini mula merapati PH yang menjadi pilihan di kebanyakan kawasan bandar dan separa bandar akibat perpecahan undi Melayu.